COVID-19 a CBD. Co mówią nam najnowsze badania naukowe?

Za nami już 2 lata pandemii. Infekcja wywołana przez SARS-CoV-2 (COVID-19) dotknęła ponad 462 miliony ludzi na całym świecie. Rozwój wirusa doprowadził do opracowania wielu nowych leków. Pomocne, zarówno w profilaktyce, jak i terapii, okazały się także konopie, które w licznych badaniach w znacznym stopniu ograniczały infekcję wirusową. Jakie zależności stwierdzono pomiędzy COVID-19 a CBD w najnowszych badaniach?

Z artykułu dowiesz się:

1. Jak dochodzi do zakażenia wirusem COVID-19?
2. Jakie są wyniki najnowszych badań dotyczących wpływu CBD na COVID-19?
3. Czym jest burza cytokin?
4. Czy terpeny mogą wpływać na odporność organizmu?
5. Czym są interferony?
6. Jakie są wyniki testów na myszach dotyczących działania CBD na wirus SARS-CoV-2?
7. Czy stałe przyjmowanie CBD może lepiej przygotować organizm do walki z wirusem?

Jak dochodzi do zakażenia wirusem COVID-19?                  

Wirus SARS-CoV-2, aby wniknąć do wnętrza organizmu, wykorzystuje obecny w błonie komórek gospodarza enzym – konwertazę angiotensyny 2 (ACE2) jako receptor, można by rzec – “bramę wjazdową” do organizmu. Białko S koronawirusa wiąże się z ACE2, co rozpoczyna proces jego wnikania do komórek ludzkich. ACE2 jest wyrażany w tkance płucnej, w błonie śluzowej jamy ustnej i nosa, nerkach, jądrach i przewodzie pokarmowym.

W pierwszej fazie infekcji wirus zakaża przede wszystkim komórki górnych dróg układu oddechowego, następnie może rozprzestrzeniać się do dolnych dróg oddechowych i infekować komórki pęcherzyków płucnych. Może również wydostawać się poza układ oddechowy – jego białka i materiał genetyczny stwierdzano w mięśniu sercowym, naczyniach krwionośnych, nerkach, jelitach, trzustce, oraz w ośrodkowym układzie nerwowym. Przebieg choroby może być różnorodny klinicznie i w dużej mierze zależy od kondycji układu immunologicznego oraz chorób współistniejących pacjenta.

U ok. 20% osób przebieg ma charakter bezobjawowy, a u zdecydowanej większości zakażonych infekcja manifestuje się w sposób łagodny, związany głównie z objawami ze strony górnych dróg oddechowych. Postać ciężka występuje u ok. 15% zakażonych, stan bardzo ciężki, czyli zagrożenia życia, u ok. 5% [1].

COVID-19 a CBD – wyniki najnowszych badań

Naukowcy z  Uniwersytetu Lethbridge, pracując na licencji badawczej Health Canada, opracowali ponad 800 nowych odmian C. sativa i postawili hipotezę, że ekstrakty o wysokiej zawartości CBD mogą być używane do zmniejszania ekspresji (czyli ograniczenia ilości) ACE2 w tkankach docelowych dla COVID-19. Korzystając ze sztucznych ludzkich modeli 3D tkanek jamy ustnej, dróg oddechowych i jelit, naukowcy zidentyfikowali ekstrakty o wysokiej zawartości CBD, które obniżały poziom białka ACE2 na zewnętrznej błonie komórek. Badane ekstrakty wpływały również na inne białko (proteazę serynową TMPRSS2), które także jest wykorzystywane przez SARS-CoV-2 do wejścia w głąb organizmu gospodarza. 

Powyższe fakty można interpretować jako zmniejszenie ryzyka infekcji COVID-19 przez wykorzystane w badaniach ekstrakty z CBD. Ograniczona liczba receptorów na powierzchni komórek docelowych znacznie obniża możliwość ich zainfekowania. Należy jednak pamiętać, że wirus może wykorzystywać również inne bramki wejściowe podczas zakażenia. 

Burza cytokin

Wiemy, że infekcja COVID-19 może prowadzić do szeregu objawów, od zwykłego przeziębienia po cięższe patologie. Poważne powikłania to ostre objawy niewydolności oddechowej (ARDS), ostre urazy serca, wątroby, nerek i układu nerwowego. Niewydolność wielonarządowa wynika z nadmiernego wytwarzania przez organizm cytokin prozapalnych. Związki te odgrywają kluczową rolę w odpowiedzi immunologicznej na patogeny, czyli np. wirusy, bakterie, grzyby, uszkadzające czynniki fizyczne i chemiczne. Wywołują one stan zapalny, który rozwija się w organizmie natychmiast po rozpoznaniu zagrożenia przez komórki układu odpornościowego. Stan ten ma na celu ograniczenie czynnika patogennego. W niektórych przypadkach zakażeń SARS-CoV-2 dochodzi jednak do tzw. burzy cytokin, czyli ich nadprodukcji, która powoduje uszkodzenie kluczowych narządów. Nadmierna reakcja zapalna organizmu w efekcie prowadzi do znacznego pogorszenia stanu zdrowia.

W przeprowadzanych dotychczas badaniach, ekstrakty z konopi o wysokiej zawartości CBD osłabiały reakcję zapalną, co podkreśla ich potencjał w terapii zakażeń COVID-19.

Działanie terpenów

Spośród związków chemicznych wytwarzanych przez Cannabis sativa L. również terpeny, takie jak: α-bisabolol, β-kariofilen, geraniol i walencen zmniejszają uwalnianie czynników promujących odpowiedź zapalną i immunologiczną. Terpeny  nadają roślinom charakterystyczny aromat i zapach, wykazują też szereg działań prozdrowotnych. Wpływają na tzw. efekt otoczenia, czyli wzajemne potęgowanie się związków czynnych współistniejących w roślinie.

Interferony

CBD może hamować infekcję wirusową i promować degradację wirusa także poprzez wpływ na wytwarzanie interferonu. A czym są interferony? Stanowią one pierwszą linię obrony. Są to białka uwalniane przez komórki gospodarza w odpowiedzi na obecność różnych patogenów (takich jak wirusy, bakterie, pasożyty oraz komórki nowotworowe). Interferon pobudza zainfekowaną komórkę, oraz inne z nią sąsiadujące, do wydzielania białek ograniczających rozwój patogenu w ich wnętrzu. Z wykonanych analiz wynika, że CBD jest w stanie wzmocnić interferon, nawet jeśli wirus próbuje go stłumić, co ostatecznie może zmniejszać siłę infekcji [2]. 

Inne badania dotyczące zależności COVID-19 a CBD

Terapia CBD znacząco hamowała namnażanie wirusa u zakażonych myszy

Podczas jednego z badań, myszom wstrzykiwano dootrzewnowo CBD dwa razy dziennie przez 7 dni przed donosową prowokacją SARS-CoV-2. Po prowokacji, podawanie CBD kontynuowano dwa razy dziennie przez dodatkowe 4 dni. Podawanie CBD znacząco zahamowało replikację wirusa w płucach i małżowinach nosowych 5 dnia po zakażeniu w sposób zależny od dawki. Niższe dawki CBD zmniejszały miano wirusa 4,8-krotnie w płucach i 3,7-krotnie w małżowinach nosowych, podczas gdy wyższe dawki zmniejszały miano wirusa odpowiednio 4,0- i 4,8-krotnie w płucach i małżowinach nosowych. W tym okresie myszy nie wykazywały objawów choroby klinicznej. Uzyskane wyniki w badaniach przedklinicznych potwierdzają skuteczność CBD w terapii przeciwwirusowej SARS-CoV-2 we wczesnych stadiach infekcji [3].

Sugeruje się, że CBD w odpowiedniej dawce może wpływać na lepszą gotowość komórek gospodarza do walki z wirusem

Naukowcy prześledzili również korelację zakażenia COVID-19 u pacjentów stosujących doustny roztwór CBD (100 mg/ml) w celu ograniczenia napadów padaczkowych. Porównując przypadki COVID u osób przyjmujących CBD jako leczenie, z osobami o podobnej demografii i historii medycznej, które nie stosowały CBD, zaobserwowano, że wskaźnik COVID-dodatni u osób aktywnie przyjmujących CBD wynosił 4,9% w porównaniu z 9% wśród osób, które go nie przyjmowały [4,5].

Podsumowanie

Niniejsze doniesienia świadczą o ogromnym potencjale konopi. Uczeni mają nadzieję, że kannabidiol może być dodatkowym narzędziem w walce z SARS-CoV-2 i wciąż podkreślają potrzebę obszernych badań klinicznych. Przed nami jeszcze długa droga, jednak wstępne analizy są bardzo obiecujące.

Bibliografia:

1. Charakterystyka choroby COVID-19, objawy, oraz skutki zdrowotne. Rekomendacje i doświadczenia Polskich klinicystów. Warszawa, 26 kwietnia 2021 r. Wersja I .
2. Wang, B., Li, D., Fiselier, A. et al. New AKT-dependent mechanisms of anti-COVID-19 action of high-CBD Cannabis sativa extracts. Cell Death Discov. 8, 110 (2022). https://doi.org/10.1038/s41420-022-00876-y
3. Nguyen LC, Yang D, Nicolaescu V, Best TJ, Gula H, Saxena D, Gabbard JD, Chen SN, Ohtsuki T, Friesen JB, Drayman N, Mohamed A, Dann C, Silva D, Robinson-Mailman L, Valdespino A, Stock L, Suárez E, Jones KA, Azizi SA, Demarco JK, Severson WE, Anderson CD, Millis JM, Dickinson BC, Tay S, Oakes SA, Pauli GF, Palmer KE; National COVID Cohort Collaborative Consortium, Meltzer DO, Randall G, Rosner MR. Cannabidiol inhibits SARS-CoV-2 replication through induction of the host ER stress and innate immune responses. Sci Adv. 2022 Feb 25;8(8):eabi6110. doi: 10.1126/sciadv.abi6110. Epub 2022 Feb 23. PMID: 35050692.
4. https://uwaterloo.ca/news/media/cbd-might-help-prime-cells-against-covid?utm_source=sudbury.com&utm_campaign=sudbury.com%3A%20outbound&utm_medium=referral
5. https://www.livescience.com/cbd-cannabidiol-may-block-covid-infection